Trang phục truyền thống của Trung Quốc qua các thời đại
Trung Quốc là một đất nước có nền văn hóa lâu đời, được coi là một trong những cái nôi văn minh của nhân loại với lịch sử hình thành và phát triển hàng nghìn năm qua các triều đại khác nhau. Khi tìm hiểu về văn hóa Trung Quốc, ngoài ẩm thực ra thì trang phục của người Trung Quốc cũng là một chủ đề khá thú vị để chúng ta tìm hiểu. Trang phục của mỗi triều đại đều có nét đặc sắc riêng. Hiện nay các bộ phim cổ trang lấy bối cảnh lịch sử cũng phần nào tái hiện được đặc trưng trang phục của Trung Quốc qua các thời đại. Hôm nay chúng ta sẽ cùng nhau tìm hiểu kĩ hơn về những nét đặc trưng trong trang phục của người Trung Quốc qua một số triều đại tiêu biểu nhé!
Lịch sử các triều đại Trung Quốc
Từ vựng tiếng Trung về quần áo
1. Trang phục nhà Hạ
Nhà hạ được cho là triều đại phong kiến ra đời sớm nhất của Trung Quốc, trang phục dưới thời này lấy màu đen làm màu chủ đạo. Trang phục gồm hai phần chính là áo trên và quần dưới. Trong đó phần áo trên đại diện cho trời, trước thời Minh, quan niệm trời có màu đen vì thế áo trên thường có màu đen. Phần quần dưới tượng trưng cho đất, đất là màu vàng nên phần quần dưới dùng màu vàng. Trang phục thời này chủ yếu là trên đen dưới vàng, rất đơn giản.
(Nguồn ảnh: https://kknews.cc/zh-cn/history/q2vbprb.html)
2. Trang phục nhà Chu
Thời nhà Chu phần áo trên có hai loại ống tay áo là ống to và ống nhỏ, phần nếp cổ áo gập sang bên trái, không dùng cúc hay khuy mà thường dùng đai lưng thắt lại ở phần eo, có thể dắt theo ngọc bội ở phần đai này. Độ dài của ống quần hoặc váy, vạt ngắn thì tới đầu gối, vạt dài chấm đất.
(Nguồn ảnh: https://kknews.cc/zh-cn/history/q2vbprb.html)
3. Trang phục nhà Tần
Triều Tần là vương triều phong kiến đầu tiên của Trung Quốc, xã hội chuyển từ nô lệ sang phong kiến nên trang phục ở thời Tần có những thay đổi rất lớn. Tần thủy hoàng quy định hoàng đế mặc long bào, đội mũ ngọc, màu đen và màu vàng là màu sắc tôn quý, thường dân chỉ được mặc màu trắng.
4. Trang phục nhà Hán
Trang phục thời nhà Hán cũng khá giống với trang phục thời nhà Tần, tuy nhiên thời nhà Hán trang phục có màu sắc tươi sáng hơn
(Nguồn ảnh: http://www.yan.vn/muc-so-thi-trang-phuc-co-trang-cac-trieu-dai-trung-quoc-52359.html)
(Nguồn ảnh: https://www.amazon.it/XFentech-Abbigliamento-Tradizionale-Costume-Spettacolo/dp/B07GF4YWBM/ref=sr_1_7?s=apparel&ie=UTF8&qid=1550250132&sr=1-7&keywords=cinese&refinements=p_n_size_browse-vebin%3A4618534031&th=1&psc=1)
5. Trang phục nhà Đường
Được xem là triều đại thịnh vượng nhất Trung Hoa. Trang phục của nhà Đường có bước ngoặt thay đổi khá lớn về kiểu cách, nếu như ở các triều đại trước và sau trang phục của nữ đều tương đối kín đáo thì ở thời Đường lại có hơi hướng “khoe da thịt”. Hơn thế nữa là thay vì các triều đại trước lấy tông vải màu đen, đỏ và trắng để làm màu chủ đạo cho trang phục thì sang triều đại nhà Đường có màu sắc tươi sáng, màu chủ đạo của vua, hoàng thất là màu vàng kim.
6.Trang phục nhà Tống
Trang phục nhà Tống được đánh giá là khá sang trọng, ngay cả trang phục của thường dân. Trang phục nữ thời Tống thường là bên trên mặc áo ngắn, ống tay bó, bên dưới mặc váy dài và thường khoác bên ngoài áo khác dài có hai vạt đối xứng
(Nguồn ảnh: https://vozforum.org/threads/quoc-su-quan-voz.63936/page-74)
7. Trang phục Nhà Nguyên
Triều Nguyên là triều đại thống trị của người Mông Cổ. Trang phục chủ yếu dưới thời này là《质孙服》- là một loại trường bào tương đối ngắn và bó, phần eo có nhiều nếp gấp, loại y phục này rất thuận tiện cho cưỡi ngựa. Phụ nữ tầng lớp quý tộc thường đội một chiếc mũ chóp cao và dài gọi là <罟罟冠>, họ thường mặc những chiếc áo choàng dài và rộng, khi đi lại rất bất tiện nên thường sẽ có hai tì nữ đi sau giúp chủ nhân đỡ áo. Áo choàng thường được làm từ vãi lục thêu kim tuyến màu đỏ hoặc vàng kim, lụa, lông hoặc len dệt. Phụ nữ tầng lớp thường dân thường mặc áo choàng màu đen.
(Nguồn ảnh: https://i2.kknews.cc/SIG=1i0n4jl/26r6000502so180prs8r.jpg)
8. Trang phục Nhà Minh
Sau khi Chu Nguyên Chương thống nhất thiên hạ, triều Minh bắt đầu khôi phục lại trang phục tộc Hán, kiểu dáng trang phục phần nhiều giống với thời Đường, nếp áo gập sang bên phải, trang phục nữ cổ áo có ba nếp. Phụ nữ quý tộc thời Minh thường mặc áo choàng dài với tay áo rộng màu đỏ, phụ nữ tầng lớp thường dân chỉ được mặc trang phục có màu nhạt, màu hồng đào, màu tím biếc. Thường ngày họ mặc áo ngắn và váy dài, phần eo có thắt dây lụa, váy xòe rộng và có nhiều kiểu dáng như váy xếp ly, váy đuôi phượng. Nam giới làm quan thường mặc áo dài liền thân vải bố xanh, đầu đội khăn xếp vuông, dân thường mặc áo ngắn, đầu đội khăn.
(Nguồn ảnh: https://img.alicdn.com/imgextra/i2/906495111/TB2mxjwb7fb_uJkSmRyXXbWxVXa_!!906495111.jpg)
(Nguồn ảnh: https://i1.kknews.cc/SIG=2v0cfc5/26r6000503oso8o44968.jpg)
9. Trang phục Nhà Thanh
Nhà Thanh dưới sự thống trị của người Mãn Châu, Hán phục biến mất thay vào đó là Mãn phục với tay áo ngắn và hẹp, thân áo thường hình chữ nhật và khá thanh mảnh. Cổ áo hình yên ngựa, không có thắt lưng. Nút được đặt trên mặt trước, bên phải là trang trí.
(Nguồn: https://www.pinterest.com/pin/276478864603702465/)
(Nguồn ảnh: http://img4.tbcdn.cn/tfscom/i1/T1X3UUXgRcXXXXXXXX_%21%210-item_pic.jpg_360x360.jpg)
10. Trang phục thời dân quốc và hiện đại
(Nguồn ảnh: https://kknews.cc/zh-cn/culture/z36nvlq.html)
Sườn Xám: Trong xã hội hiện đại ngày nay, người Trung Quốc vẫn thường mặc các trang phục truyền thống trong các dịp lễ đặc biệt là Sườn Xám - là trang phục truyền thống của các thiếu nữ người Mãn (thời nhà Thanh) và cũng được coi là một trong những trang phục truyền thống điển hình của Trung Quốc. Sườn xám lúc đó là kiểu cổ cao tròn ôm sát, ống tay hẹp, bốn mặt vạt áo đều xẻ, có khuy nối các vạt lại với nhau, kèm theo thắt đai lưng, chất liệu vải thường là các loại da thuộc. Từ những năm đầu thế kỷ hai mươi, Sườn Xám có sự thay đổi khá nhiều về mặt kết cấu, ví dụ như: cổ dựng, chỉ có hai bên vạt áo xẻ, ôm sát thân, tay áo có thể liền hoặc rời thân. Và bắt đầu từ những năm hai mươi, Sườn Xám xuất hiện dần dần trên đường phố Thượng Hải rồi lan sang Tô Châu, Hàng Châu, Dương Châu … Sau đó, do ảnh hưởng của nền văn hóa phương tây Sườn Xám đã có một vài đổi mới so với thời Mãn Thanh: Cổ áo có thể cao hoặc thấp, ống tay lúc hẹp lúc loe, vạt áo dài ngắn tùy sở thích mỗi người.
(Nguồn ảnh: https://img.alicdn.com/imgextra/i2/2818248495/TB293YQncuYBuNkSmRyXXcA3pXa_!!2818248495.gif)
Loại váy áo liền thân này làm tôn thêm dáng của người thiếu nữ, phần trên ôm sát thân, hàng cúc được thiết kế vắt chéo sang môt bên rồi chạy dọc một bên sườn, hai tà xẻ cao đến ngang đùi tạo dáng thướt tha, tôn vẻ nữ tính, mặt trước của Sườn Xám thường được thêu các họa tiết bằng chỉ ngũ sắc.
Nếu như Xường xám là trang phục truyền thống làm tôn lên vẻ đẹp của người phụ nữ Trung Hoa thì Trường Bào, Mã Quái là loại trang phục truyền thống của nam giới Trung Hoa. Trường Bào, Mã Quái (một dạng áo khoác bên ngoài), hai loại trang phục này đều là trang phục của dân tộc Mãn Thanh, áo cổ tròn, ống tay cửa hẹp, Mã Quái thường là xẻ giữa, cài nút thắt, ống tay áo hình chữ U, còn Trường Bào thường là xẻ bên.
(Nguồn ảnh: https://www.tourchaua.net/images/van-hoa/trang-phuc-truyen-thong-cua-trung-quoc-7.jpg)
Cũng có loại trang phục được kết hợp giữa Trường Bào và Mã Quái, loại trang phục này chỉ có vạt áo dưới của Trường Bào còn phần trên là Mã Quái, hai phần được nối với nhau bằng một dải cúc được đính ở mặt trong của Trường Bào, mặc hai loại trang phục này không chỉ thể hiện được sự long trọng mà còn đem lại cảm giác tự nhiên, thoải mái cho người mặc.
(Nguồn ảnh: https://www.tourchaua.net/images/van-hoa/trang-phuc-truyen-thong-cua-trung-quoc-6.jpg)
Từ vựng tiếng Trung về các trang phục Trung Quốc trong bài viết
- 服装：/fú zhuāng/： trang phục
- 服饰：/fú shì/ ： phục sức
- 衣裳：/yī cháng/ ： quần áo, xiêm y
- 冠帽：/guān mào/ ： mũ
- 鞋袜：/xié wà/： hài, giầy
- 腰带：/yāo dài/ ： thắt lưng
- 汉服：/hàn fú/： Hán phục
- 旗袍：/qí páo/ ：kì bào, sườn xám
- 传统服装：/chuán tǒng fú zhuāng/ ： trang phục truyền thống
- 女性服装：/nǚ xìng fú zhuāng/ ： trang phục nữ
- 男性服装：/nán xìng fú zhuāng/ ： trang phục nam
- 官服：/guān fú/ ： trang phục của các quan
- 龙袍：/lóng páo/ ： long bào
- 满服：/mǎn fú/： Mãn phục
- 长袍：/cháng páo/ ： trường bào
- 礼服：/lǐ fú/ ： lễ phục
- 平民服装：/ píng mín fú zhuāng /： trang phục thường dân
- 常服：/cháng fú/ ：thường phục
- 长裙/cháng qún/ ： váy dài
- 马褂：/mǎ guà/ ：mã quái